การเกิดเป็นมนุษย์เป็นของยาก

สมัยพุทธกาล

พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมอยู่ ณ วัดพระเชตวัน

มีอุบาสก 5 คนเป็นเพื่อนกัน มานั่งฟังธรรม

ทั้ง 5 คนต่างมีกิริยาอาการต่างๆ กัน

คนหนึ่งนั่งหลับ

คนหนึ่งนั่งเอานิ้วเขียนพื้นดินเล่น

คนหนึ่งนั่งเขย่าต้นไม้

คนหนึ่งนั่งแหงนดูท้องฟ้า

มีเพียงคนเดียวที่นังฟังธรรมด้วยอาการสงบ

พระอานนท์กราบทูลถามพระพุทธเจ้าว่า

"ทำไมอุบาสกเหล่านี้จึงแสดงกิริยาเช่นนั้น"

พระพุทธเจ้าจึงทรงเล่าอดีตชาติของอุบาสกแต่ละคนว่า

อุบาสกที่นั่งหลับ

เคยเกิดเป็นงูมาแล้วหลายร้อยชาติ

เขาหลับมาหลายร้อยชาติแล้วก็ยังไม่อิ่ม

แม้แต่ฟังเทศน์พระพุทธเจ้า

ธรรมะก็ไม่เข้าหู

ยังหลับอยู่อย่างนั้น

อุบาสกที่นั่งเอานิ้วเขียนพื้นดิน

เคยเกิดเป็นไส้เดือนมาหลายร้อยชาติ

นั่งเอานิ้วเขียนบนพื้นดินเล่นอยู่อย่างนั้น

ด้วยอำนาจความประพฤติที่ตัวเคยทำมา

ก็ไม่ได้ยินธรรมะของพระพุทธเจ้าเช่นกัน

อุบาสกที่นั่งเขย่าต้นไม้อยู่นั้น

เกิดเป็นลิงมาแล้วหลายร้อยชาติ

ถึงบัดนี้ก็ยังเขย่าต้นไม้อยู่

ไม่ได้ยินธรรมะของพระพุทธเจ้าเช่นกัน

อุบาสกที่นังแหงนดูท้องฟ้านั้น

เคยเกิดเป็นพราหมณ์บอกฤกษ์

ด้วยการดูดาวมาหลายร้อยชาติ

ถึงบัดนี้ก็ยังคงนั่งดูท้องฟ้าอยู่

ไม่ได้ยินธรรมะของพระพุทธเจ้า

อุบาสกที่นั่งฟังธรรมอย่างสงบด้วยความเคารพ

เคยเกิดเป็นพราหมณ์ศึกษาธรรมะและปรัชญา

ค้นคว้าหาความจริงมาหลายร้อยชาติ

มาบัดนี้ได้พบพระพุทธเจ้า

ตั้งใจฟังธรรมด้วยดี

จนได้ดวงตาเห็นธรรมเป็นพระโสดาบัน

อ่านมาถึงตรงนี้

หลายคนอาจจะนึกสงสัยว่า

ชาติก่อนเราเกิดเป็นอะไรหนอ

พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า

การได้เกิดเป็นมนุษย์นั้นเป็นเรื่องยาก

ต้องมีบุญมาก

อุปมาเหมือนเต่าตาบอดตัวหนึ่ง

ดำน้ำอยู่ในทะเล ทุกๆ 100 ปี

เต่าตาบอด ตัวนั้นจะโผล่หัวขึ้นมาจากทะเลครั้งหนึ่ง

ในทะเลมีห่วงเล็กๆ ขนาดใหญ่กว่า

หัวเต่าหน่อยหนึ่งลอยอยู่ 1 ห่วง

โอกาสที่เต่าตาบอดตัวนั้นจะโผล่ขึ้นมา

แล้วหัวสวมเข้ากับห่วงพอดียากเพียงใด

โอกาสนั้นก็ยังมีมากกว่า

การที่เหล่าสรรพสัตว์จะได้มาเกิดเป็นมนุษย์

ในฐานะมนุษย์

ไม่มากก็น้อยที่ใจของเรา

ได้มีประสบการณ์ในภพชาติอื่นๆ

ทั้งที่ต่ำกว่าและสูงกว่าภพมนุษย์

เรามีปัญญาที่จะรู้ได้

จากประสบการณ์ของเราแล้ว

ว่าอะไรดี อะไรไม่ดี

การเกิดเป็นมนุษย์

ถ้าดีก็ดีได้มากๆ

แต่ก็น่ากลัวเหมือนกัน

เพราะถ้าประมาท

ก็ทำชั่วได้มาก

ถ้าไม่ประมาท

รักษาศีล 5

ทำความดี สร้างบารมี ตั้งใจ

พัฒนาชีวิตจิตใจแล้ว

ก็สามารถมีประสบการณ์สูงขึ้น

เป็นเทวดา พรหม

ตลอดจนเข้าถึงอริยมรรค

อริยผล บรรลุนิพพานได้

มนุษย์จึงเป็นชาติที่มีทางเลือก

พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า

เป็นการยากที่ได้เกิดเป็นมนุษย์

เป็นการยากที่ชีวิตสัตว์จะได้อยู่สบาย

เป็นการยากที่จะได้ฟังธรรมของสัตบุรุษ

เป็นการยากที่พระพุทธเจ้าจะอุบัติมา

เมื่อรู้เช่นนี้แล้ว

เราจึงควรเห็นคุณค่าของการเกิดเป็นมนุษย์

อย่าให้เสียโอกาส

เสียเวลาไปโดยเปล่าประโยชน์

เอาใจใส่รักษาความเป็นมนุษย์ไว้ให้มั่นคง

ดังนั้น

สำหรับการเกิดเป็นมนุษย์ในชาติหนึ่ง

การเลือกทางดำเนินชีวิตของเรา

จึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด

จากหนังสือ:
เราเกิดมาทำไม

โดย อ.มิตซูโอะ คเวสโก